Gerelateerde onderwerpen
Inleiding
Neuritis optica is een ontsteking van de nervus opticus. Symptomen zijn meestal unilateraal, met pijn bij oogbewegingen en partiële of complete gezichtsverlies. Diagnose is primair klinisch. Behandeling is direct tegen de onderliggende conditie; meeste gevallen genezen spontaan.
Oorzaken
Neuritis optica komt meestal voor bij volwassenen van 20 tot 40 jaar. De meeste gevallen zijn het gevolg van demyelinisatie, vooral bij multiple sclerose, in welk geval het meestal reversiebel kan is. Neuritis optica is vaak de eerste manifestatie van multiple sclerose. Andere oorzaken zijn infectieuze ziekten (bv virale encephalitis, sinusitis, meningitis, TB, syfilis en HIV), metastasen van de nervus opticus, chemicaliën (bv lood, methanol, tabak, kinine, arseen, salicyten, antibiotica) en meer zelden, diabetes mellitus, pernicieuze anemie, ziekte van Graves, bijensteek en trauma. Vaak blijft de oorzaak onbekend ondanks grondige evaluatie.
Symptomen
Het belangrijkste symptoom is gezichtsverlies, meestal binnen 1 of 2 dagen na de eerste manifestatie en variërend van een klein centrale of paracentrale scotoma tot complete blindheid. Meeste patiënten hebben milde pijn bij oogbewegingen. Als de blinde vlek gezwollen is, heet de conditie papillitis. Anders wordt het retrobulbaire neuritis genoemd. Onderzoek laat meestal een verminderde scherpte, gezichtsvelddefecten, een afferent pupildefect en een verstoorde kleurwaarneming zien. Onderzoek van de kleurwaarneming is een nuttige aanvulling. Ongeveer 2/3 van de gevallen zijn retrobulbair en geven geen objectieve veranderingen van de optische fundus. In de resterende gevallen wordt een hyperemische en/of oedemateuze disk, oedeem rond de blinde vlek en vaatengorgement zien. Enkele exudaten en bloedingen kunnen nabij of op de blinde vlek aanwezig zijn. Aan neuritis optica wordt gedacht bij patiënten met karakteristieke pijn en gezichtsverlies. Neurobeeldvorming, het liefst met gadolinium MRI, kan een vergrote, vernauwde nervus opticus laten zien. MRI helpt ook de diagnose multiple sclerose stellen. Fluid attenuating inversion recovery (FLAIR) MRI sequences brengt typische demyelinisatie in een periventriculaire locatie aan het licht indien de neuritis optica gerelateerd is aan demyelinisatie.
Behandeling
De prognose en behandeling hangen af van de onderliggende oorzaak. De meeste events lossen spontaan op, waarbij het zicht in 2 tot 3 maanden terugkeert. Bij de meeste patiënten met een typische voorgeschiedenis van neuritis optica en zonder onderliggende systemische ziekte (bv. bindweefselziekte) herstelt het zicht spontaan. Bij >25% krijgt een ipsi- of contraateraal recidief. Behandeling geschiedt met methylprednisolone (125 tot 250 mg IV 4 x dgs) durant 3 dagen gevolgd door orale prednison (1 mg/kg po eens per dag) durante 2 weken.
Bron
- L.D. Bores. Refractive Eye Surgery 2nd Edition 2000. Wiley-Blackwell.
- D.Y. Kunimoto, K.D. Kanitkar, M.Makar, M,A. Friedberg. The Wills Eye Manual: Office and Emergency Room Diagnosis and Treatment of Eye Disease 4th Edition 2000.Lippincott Williams & Wilkins.
- D.J. Spalton, R.A. Hitchings, P. Hunter. Atlas of Clinical Ophthalmology 3rd Edtion 2004. Mosby.
