Gerelateerde onderwerpen
Inleiding
Het optreden van hersenmetastasen is de meest voorkomende neurologische complicatie van solide tumoren. Metastasering naar de hersenen van hematologische maligniteiten (leukemie, lymfoom) komt ook regelmatig voor, maar wordt in deze richtlijn buiten beschouwing gelaten, omdat het een ander diagnostisch- en behandeltraject vraagt. Alle solide tumoren kunnen metastaseren naar de hersenen, meestal laat in het beloop van de ziekte. Bij het frequent voorkomende long- en mammacarcinoom treden hersenmetastasen relatief vaak op. Ongeveer 10-30% van de patiënten met gemetastaseerde solide tumoren ontwikkelt hersenmetastasen. Jaarlijks wordt bij ongeveer 75.000 patiënten in Nederland voor het eerst kanker vastgesteld. Door vergrijzing van de bevolking zal de incidentie van kanker toenemen. Omdat ook de overleving van patiënten met kanker toeneemt, is de verwachting dat het aantal patiënten met hersenmetastasen de komende decennia zal stijgen. Door toenemend gebruik van Magnetic Resonance Imaging (MRI) en andere screeningsmethoden worden ook vaker asymptomatische hersenmetastasen vastgesteld.
Hersenmetastasen kunnen ernstige en invaliderende klachten veroorzaken. Hoofdpijn, cognitieve- en gedragsstoornissen, epileptische insulten en focale uitvalsverschijnselen treden meestal in de loop van dagen tot weken op en hebben een grote impact op het dagelijks functioneren van patiënten en hun naasten.
De overleving van patiënten met hersenmetastasen is gemiddeld slechts 3-4 maanden en wordt bepaald door een aantal factoren, waarvan de aard van de primaire tumor, leeftijd, performance status en de extracraniële tumoractiviteit de belangrijkste zijn. Bij het nemen van beleidsbeslissingen is de prognose van de onderliggende ziekte van doorslaggevend belang. Het doel van de behandeling is een optimale levenskwaliteit voor een zo lang mogelijke periode. Voor welke behandeling wordt gekozen hangt onder andere af van de lokalisatie en het aantal hersenmetastasen maar vooral van bovenstaande factoren. Naast neurochirurgische behandeling en conventionele radiotherapie heeft radiochirurgie het afgelopen decennium een belangrijke plaats gekregen in de behandeling van hersenmetastasen. Ook door nieuwe systemische therapieën nemen de behandelopties voor hersenmetastasen toe. Ontwikkelingen op het gebied van profylactische behandeling en de gevolgen hiervan op het beleid bij asymptomatische hersenmetastasen zijn actueel in de huidige neuro-oncologische praktijk.
Voor bepaling van het beleid bij patiënten met hersenmetastasen is multidisciplinaire samenwerking noodzakelijk.
| Richtlijn Hersenmetastasen |
Bron
www.oncoline.nl
